Stöttes EUsko historiatta

Tenkiba te tšuuves apre EU sas föddime paale duito bolibosko kurriba. Hou themme stellide tšetanes berȟ 1952 Europako angarasko- ta stoolosko sankibos (EHTY), saavesko tenkiba sas, te daala themme tilsvaarinas tšetanes Europako angarattesko- ta stoolosko tšeeribosta, save sas fuortune biive materiaale dola tiijako kurribosko maȟȟiinengo tšeeriboske. Jakkes sas mienime te prissaves iek themmesko bikjibiengo barjibos. Dauva sas vaaguno staaben kajo EUsko barjiboske.

Berȟ 1958 dauva itbutti sas barjime maȟkar vaure saaken phuujane buttiako – ta tšyöpengo politiikkos. Berȟ 1967 hilo itbutti liias neevo nau EY, Europako koalitios.

Ka tiija džeelo anglal lendako themmengo maȟkurno butti baaride pappales aro neeve thaanavitika diele. Berȟ 1993 Europako Koalitios (EY) parudas pappales ta dotta veelo EU elle Eurooppako unionis. Jakkes sas tšerto EUsko arrune marakni guosenge, tšensibonge, komujenge ta louveske.

Berȟ 1999 EU stellidas apre lengo ekonomikaano- ta louvengo sankibos (EMU), kai sas sankime tšetano louvo, euro. Euro sas liino anglunes sar elektrikaano valuuttos (guruȟȟa), ta berȟ 2002 sas diino auri euro paprosko guruȟa- ta beska louve. Akadiives aro 20 EU-themme hin euro sar lengo louvo (valuuttos/guruȟa). Sveittiko them naa na lela dieliba aro euro louvengo itbutti.

Kajo berȟȟengo tiija koni butide themme hin sankide peen sar EUsko lende. Paȟ 1990- berȟȟeatta kajo berȟ 2013 EU barjidas 12 themmenna altiki 28 lendako themme.

Akadiives aro EU ȟunjula 27 themme, koonengo tšetanes džinnime folkengo numros hin naal 448 miljooni.