دیموکراسى
دیموکراسی بە نێزیكه‌ی بەواتای حوکمڕانی خەڵک یان دەسەڵاتی خەڵک دێت. بیرۆکەیەکی بنەڕەتی دیموکراسی ئەوەیە کە هەر کەسێک هاوڵاتی بێت یان لە وڵاتێکدا دەژی، دەرفەتی بەشداریکردنی هەبێت و بۆچوونی هەبێت لەبارەی چۆنیەتی بەڕێوەبردنی وڵات. بەزۆری لە ڕێگەی هەڵبژاردنی ئاساییەوە ئەنجام دەدرێت
بیرۆکەیەکی دیکەی بنەڕەتی دیموکراسی ئەوەیە کە هەموو مرۆڤەکان بە یەکسانی بەهایان هەیە و پێویستە هەمان مافیان هەبێت. لە دیموکراسیدا پێویستە ڕێگە بدرێت خەڵک بیر لەوە بکەنەوە و بیر لەوە بکەنەوە کە دەیانەوێت و دەرفەتی ئەوەیان هەبێت کە بە ئاشکرا بۆچوونەکانیان بە قسەکردن یان نووسین دەرببڕن.
دیموکراسی دەتوانێت جیاواز دەربکەوێت
دیموکراسیەکان دەتوانن بە شێوازی جیاواز کاربکەن و وڵاتانی دیموکراسیش ڕێگەی جیاوازیان هەڵبژاردووە بۆ ڕێکخستنی چۆنیەتی بەڕێوەبردنی وڵات. زۆرینەی ڕەهای وڵاتانی دیموکراسی بەناو دیموکراسی نوێنەرایەتییان هەیە. ئەمەش بەو مانایەیە کە هاوڵاتیان لە هەڵبژاردنی ئاساییدا ئەو سیاسەتمەدارانە هەڵدەبژێرن کە نوێنەرایەتیان دەکەن و وڵات بەڕێوەدەبەن. سوید دیموکراسی نوێنەرایەتییە.
کاتێک نشتەجێبووان ڕێگەیان پێدەدرێت بەشداری بکەن لە بڕیاردان لەسەر بابەتێکی دیاریکراو، بۆ نموونە لە گشتپرسیی، پێی دەوترێت دیموکراسی ڕاستەوخۆ. لە سوید گشتپرسیی نیشتمانی لەسەر بۆ نمونە ووزەى ئەتۆمی و ئەندامێتی یەکێتی ئەوروپا ئەنجامدراوە. جۆری ئاسایی گشتپرسیی لە سویددا ڕاوێژکارییە و پێویست ناکات سیاسەتمەداران پەیڕەوی لە ئەنجامەکانیان بکەن.
پادشا سەرۆکی دەوڵەتە بەڵام دەسەڵاتێکی کەمی هەیە
بەرزترین نوێنەری وڵاتێک پێی دەوترێت سەرۆکی دەوڵەت. لە سوید سەرۆکی دەوڵەت پاشا یان شاژنێکی حاکمە. بەڵام سەرۆکی دەوڵەت لە سویددا هیچ دەسەڵاتێکی سیاسی نییە، بەڵکو تا ڕادەیەکی زۆر تەنها ئەرکی ڕەمزی هەیە.