یەکێتی ئەوروپا بەم شێوەیە کاردەکات

کۆمیسیۆنی ئەوروپا یاسای نوێی یەکێتی ئەوروپا پێشنیار دەکات و پشکنین دەکات کە وڵاتانی ئەندام یاساکان دەناسێنن. کۆمیسیۆنی ئەوروپا لە هەر وڵاتێکی ئەندام لە یەک کۆمیساری پێکدێت و نوێنەرایەتی تەواوی یەکێتی ئەوروپا دەکات. پێنج ساڵ جارێک کۆمیسیۆنێکی نوێ دادەمەزرێنرێت.

ئەنجومەنی وەزیران بڕیار لەسەر یاسا نوێیەکانی یەکێتی ئەوروپا دەدات، بەزۆری لەگەڵ پەرلەمانی ئەوروپادا. حکومەتی سوید و هەموو حکومەتەکانی تری وڵاتانی یەکێتی ئەوروپا لەگەڵ وەزیرێک بەشداری کۆبوونەوەکانی ئەنجومەنی وەزیرانی یەکێتی ئەوروپا دەکەن. کام وەزیر بەشداری کۆبوونەوەی ئەنجومەن دەکات، ئەوە بەندە بەو بابەتەی کە دەبێت گفتوگۆی لەسەر بکرێت. ئەنجومەنی وەزیران بە دە پێکهاتەی جیاواز، ئەستێرەبۆشایی، بەپێی بوارەکانی سیاسەت کۆدەبێتەوە.

پەرلەمانى ئوروپى بڕیار وەردەگرێت لەبارەی یاسا نوێیەکانى یەکێتى ئوروپى، زۆربەى جارەکان پێکەوە لەگەڵ ئەنجومەنى وەزیران. هەر پێنج ساڵ ئەندامانى پەرلەمانى ئوروپى هەلدەبژێردرێن لەلایەن هاوڵاتیانى هەموو وڵاتانى یەکێتى ئوروپی لە هەڵبژاردنى راستەوخۆ. 

ئەنجومەنی ئەوروپا ڕێنماییەکان بۆ هاوکارییەکانی یەکێتی ئەوروپا لە درێژخایەندا دادەمەزرێنێت. سەرۆکی دەوڵەت و حکومەتی وڵاتانی یەکێتی ئەوروپا لە ئەنجومەنی ئەوروپا کۆدەبنەوە. سەرۆک وەزیران لە سویدەوە بەشداری دەکات.

دادگای یەکێتی ئەوروپا دادوەری لە ناکۆکییەکانی نێوان دامەزراوەکانی یەکێتی ئەوروپا و وڵاتانی ئەندام دەکات. دادگاکە یاساکانی یەکێتی ئەوروپاش لێکدەداتەوە.

دادگای وردبینی ئەوروپا پشکنین دەکات کە پارەی یەکێتی ئەوروپا بە دروستی بەکاردەهێنرێت و حسابی بۆ کراوە.

بانکی ناوەندی ئەوروپا سیاسەتی دراوی ئەو وڵاتانە بەڕێوەدەبات کە یۆرۆیان گرتۆتەبەر، هەروەها پشتگیری لە سیاسەتی گشتی ئابووری یەکێتی ئەوروپا دەکات.

ڕیکسداگ و یەکێتی ئەوروپا

یەکێک لە گرنگترین ئەرکەکانی ڕیکسداگ بڕیاردان لەسەر یاسای نوێیە. سوید وەک ئەندامێکی یەکێتیی ئەوروپا بەشێک له دەسەڵاتی داڕشتنی یاساکانی ڕادەستی یەکێتیی ئەورووپا کردووه، بەڵام هێشتا ڕیکسداگ دەڕفەتی بۆ کاریگەڕیی لەسەڕ ئەو یاسایانەی هەیه که یەکێتیی ئەورووپا بڕیاری لەسەڕ دەدات.

ئەوە حکومەتە کە نوێنەرایەتی سوید دەکات لە ئەنجومەنی وەزیرانی یەکێتی ئەوروپا و ئەنجومەنی ئەوروپا. بەڵام وەزیرەکانی حکومەت بە بەردەوامی دێنە ڕیکسداگ بۆ گفتوگۆکردن لەسەر پرسەکانی یەکێتی ئەوروپا، بۆ نموونە لە ڕێگەی گفتوگۆکردن لە لیژنەکاندا. کاتێک وەزیرەکان بڕیارە بچنە ئەنجومەنی وەزیرانی یەکێتی ئەوروپا بۆ بڕیاردان لەسەر یاسایەکی نوێی یەکێتی ئەوروپا، سەرەتا دەبێت حکومەت لەڕێگەی ڕاوێژکاری لە لیژنەی یەکێتی ئەوروپا لە ڕیکسداگ بۆچوونی خۆی لەسەر پڕۆژە یاساکە لەنگەری بگرێت.

هەروەها ڕیکسداگ دەرفەتێکی دیکەی هەیە بۆ ئەوەی کاریگەری لەسەر پێشنیارەکانی یاسایی کۆمیسیۆنی ئەوروپا هەبێت. ڕیکسداگی سویدی و پەرلەمانەکانی وڵاتانی دیکەی یەکێتی ئەوروپا تاقی دەکەنەوە کە ئایا پێویستە هەندێک پێشنیاری یاسادانان لەسەر ئاستی یەکێتی ئەوروپا یان ئاستی نیشتمانی بڕیاریان لەسەر بدرێت، واتە لەلایەن یەکێتی ئەوروپا یان خودی وڵاتانی ئەندامەوە. ئەمەش پێی دەوترێت تاقیکردنەوەی یارمەتیدەر. بیرۆکەکە ئەوەیە کە یەکێتی ئەوروپا تەنها لە حاڵەتێکدا بڕیار بدات لەسەر پرسێک کە نەتوانرێت بە یەکسانی بە باشی لەلایەن وڵاتانی یەکێتی ئەوروپا خۆیانەوە ئەنجام بدرێت.

لە پێشنیارەکانی یەکێتی ئەوروپا بۆ یاسای سوید

کۆمیسیۆنی ئەوروپا پێشنیاری یاسایەکی نوێی یەکێتی ئەوروپا دەکات. ئەرکی کۆمیسیۆنی یەکێتی ئەوروپا پێشنیارکردنی یاسای نوێی یەکێتی ئەوروپایە. کۆمیسیۆنەکە دوای تاوتوێکردن و ئەنجامدانی لێکۆڵینەوەکان کە یاسای نوێی یەکێتی ئەوروپا لە وڵاتانی ئەندامدا پێویستە، ئەو کارە دەکات.

حکومەت و ڕیکسداگ هەڵوێستیان هەیە

کۆمیسیۆنی یەکێتی ئەوروپا پێشنیارەکانی خۆی بۆ هەموو وڵاتانی ئەندام دەنێرێت. لە سوید دەچنە لای حکومەت و ڕیکسداگ. حکومەت ڕیکسداگ لە بۆچوونی خۆی لەسەر پێشنیارەکان ئاگادار دەکاتەوە و بۆچوونەکانی ڕیکسداگ لە ڕێگەی گفتوگۆکردن لە لیژنەکاندا وەردەگرێت. ئەوە حکومەتە کە دۆسیەی سوید لە ئەنجومەنی وەزیرانی یەکێتی ئەوروپا دەخاتە ڕوو، بەڵام حکومەت بەرپرسیارە بەرامبەر بە ڕیکسداگ لە ڕووی چۆنیەتی مامەڵەکردن لەگەڵ کێشەکانی یەکێتی ئەوروپا.

هەروەها ڕیکسداگ هەڵسەنگاندن دەکات کە ئایا بڕیارەکان لەسەر پێشنیارەکانی یاسادانانی یەکێتی ئەوروپا دەبێ لەسەر ئاستی یەکێتی ئەوروپا یان لەسەر ئاستی نیشتمانی لە هەر وڵاتێکی ئەندامدا بە جیا بدرێت. باس لەوەش دەکات کە پێشنیارەکانی یاسادانانی یەکێتی ئەوروپا لەسەر بنەمای ئەوەی پێی دەوترێت پرەنسیپی پاڵپشتیی تاقی دەکرێنەوە، واتە دەبێت بڕیارێک لە کاریگەرترین ئاستی سیاسیدا بدرێت کە تا دەتوانرێت لە هاووڵاتییانەوە نزیک بێت.

پەرلەمانی ئەوروپا و ئەنجومەنی وەزیران بڕیار دەدەن

ئەندامانی پەڕلەمانی ئەوروپا و وەزیرانی لە ئەنجومەنی وەزیران بەجیا تاوتوێی ئەو پێشنیازه دەکەن و دەتوانن پێشنیاری گۆڕانکاری بکەن. ئەوان پێکەوە بڕیار لەسەر زۆربەی یاساکانی یەکێتی ئەوروپا دەدەن و بۆیە دەبێت ڕێکبکەون بۆ ئەوەی یاسایەک بچێتە بواری جێبەجێکردنەوە.

سوید یاساکانی یەکێتی ئەوروپا جێبەجێ دەکات

کاتێک پەرلەمانی ئەوروپا و ئەنجومەنی وەزیران بڕیاریان لەسەر یاسایەکی نوێی یەکێتی ئەوروپا دا، دەبێت سوید و وڵاتانی دیکەی یەکێتی ئەوروپا پەیڕەوی لێبکەن. هەندێک جار بەسە بۆ حکومەت یان دەسەڵات کە هەندێک ڕێسا بگونجێنن، بەڵام هەندێک جار پێویستە یاسا نیشتمانییەکان بگۆڕدرێن بۆ ئەوەی پابەندبن بە یاساکانی یەکێتی ئەوروپا. لە سوید پاشان حکومەت پێویستی بە پێشنیازێک، پروپۆزیشیۆن، بۆ ڕیکسداگ، کە بڕیار لەسەر یاساکان دەدات.

حکومەت، دەسەڵات و شارەوانییەکان دڵنیا دەبن لەوەی کە یاسا نوێیەکە دەبێتە ڕاستیەک/واقیع. دادگاکانی سوید دڵنیایی دەدەن لەوەی کە یاساکان جێبەجێ دەکرێن.

کۆمیسیۆنی ئەوروپا پشکنین دەکات کە وڵاتانی یەکێتی ئەوروپا پابەندی یاساکانی یەکێتی ئەوروپان. ئەگەر کۆمیسیۆن پێی وایە سوید پابەند نییە بە یاساکانەوە، ئەوا کۆمیسیۆن دەتوانێت لە دادگای دادی یەکێتی ئەوروپا سکاڵا لەسەر سوید تۆمار بکات.