ڕیکسداگەکان لە کۆمەڵگادا

ڕیکسداگ بەرزترین ئەنجومەنى/مەجلیسی بڕیاردەرە لە سوید. ئەرکەکانی ڕیکسداگ بریتین لە بڕیاردان لەسەر یاساکان و بودجەی دەوڵەت. هەروەها ڕیکسداگ کۆنترۆڵی چۆنیەتی بەڕێوەبردنی کارەکانی حکومەت دەکات. ئەو بڕیارانەی کە لەلایەن ڕیکسداگەوە دەدرێن لە سەرتاسەری سویددا کارا دەبن.

حکومەت

کاتێک دەنگدەران هەڵیانبژارد کام 349 ئەندام لە ڕیکسداگ دادەنیشن، ڕیکسداگ سەرۆک وەزیرانێک دیاری دەکات. پاشان سەرۆک وەزیران هەڵدەبژێرێت کە کام وەزیر بەشێک لە حکومەت پێکدەهێنن. حکومەت دەبێت پشتگیری بکرێت یان لانیکەم لەلایەن ڕیکسداگەوە تەحەمول بکرێت، ئەگەرنا ڕەنگە ناچار بێت دەست لەکار بکێشێتەوە.

حکومەت وڵاتەکە بەڕێوەدەبات، لەنێو شتەکانی تردا بە خستنەڕووی پێشنیارەکان کە دواتر ڕیکسداگ دەبێت بڕیاری لەسەر بدات. هەروەها حکومەت بەرپرسیارە لە جێبەجێکردنی ئەو بڕیارانەی کە لەلایەن ڕیکسداگەوە دراوە.

دەسەڵاتداران

پێویستە دەسەڵاتەکان دڵنیابێت لەوەی بڕیارەکانی ڕیکسداگ و حکومەت جێبەجێ دەکرێن. دەسەڵات ملکەچی حکومەتە.

شارەوانیەکان

سوید 290 شارەوانی هەیە. لە هەر شارەوانییەک ئەنجومەنی شارەوانی (کومونفولمەکتیگە ـ kommunfullmäktige) هەیە. لەوێ سیاسەتمەدارانی شارەوانییەکان بڕیار دەدەن کە ئەو شارەوانییە تایبەتە دەگرێتەوە.

هەرێمەکان

لە سوید 21 هەرێم هەیە. ئەرکە سەرەکییەکانیان گرنگیدان بە چاودێری تەندروستی و گواستنەوەی گشتییە. لە ئەنجوومەنی هەرێمدا (رێگیونفولمەکتیگە ـ regionfullmäktige) بڕیاری سیاسی بۆ هەرێم دەدرێت.

دادگاکان

ئەرکی دادگاکان بریتییە لە دادگاییکردنی تاوانباران و چارەسەرکردنی ناکۆکی نێوان هاووڵاتیان یان ناکۆکی نێوان هاووڵاتیان و دەسەڵاتداران. دەبێت هەموو کەسێک لەبەردەم یاسادا بە یەکسانی هەژمار بکرێت.

یەکێتى ئەوروپا

سوید ئەندامی یەکێتی ئەوروپایە، (EU). ئەو یاسایانەی یەکێتی ئەوروپا بڕیاری لەسەر دەدات کاریگەری لەسەر هەموو ئەو کەسانە هەیە کە لە سوید دەژین.

ڕاگەیاندن/میدیاکان

میدیاکان بەشدارن و کاریگەرییان لەسەر کۆمەڵگا هەیە. بۆ نموونە میدیاکان پێداچوونەوە بە ڕیکسداگ و حکومەت و دەسەڵات و ڕێکخراوەکاندا دەکەن.